Người tạo ra câu đố từng nói rằng phải mất gần 35 năm mới có thể tính toán ra được câu trả lời.
Vào đầu tháng 4/1999, một "viên nang thời gian" đã được chuyển đến cho kiến trúc sư nổi tiếng Frank Gehry với chỉ dẫn nhằm tích hợp nó vào các bản thiết kế của ông cho một toàn nhà mà sau này trở thành nơi "đóng đô" của Phòng thí nghiệm Khoa học máy tính và trí tuệ nhân tạo của MIT (viết tắt là CSAIL). "Viên nang thời gian" này về cơ bản là một viện bảo tàng về lịch sử sơ khai của máy tính, có chứa 50 món kỷ vật đóng góp bởi những người như Bill Gates và Tim Berners-Lee.
"Viên nang thời gian" không thể được mở ra trong vòng 35 năm tiếp theo - trừ khi có ai đó bẻ khóa được câu đố mã hóa kèm bên trong thiết kế của nó. Câu đố này được thiết kế bởi Ron Rivest, người được lấy tên đặt cho chữ "R" trong RSA - một trong những giao thức mã hóa quan trọng bậc nhất từng được tạo ra. Ông nói rằng câu đố không phức tạp. Thay vào đó, Rivest tạo ra câu đố và ước lượng rằng phải mất gần chính xác 35 năm để tính toán ra câu trả lời.
Vào ngày 15/4 vừa qua, gần 20 năm sau khi Rivest công bố câu đó, Bernard Fabrot, một lập trình viên tự học người Bỉ, đã giải được! Chỉ dẫn ban đầu của câu đố nói rằng lời giải phải được gửi đến giám đốc Phòng thí nghiệm Khoa học máy tính, nhưng Fabrot cho biết anh ngạc nhiên khi biết rằng phòng thí nghiệm đó không còn tồn tại nữa (nó đã được nhập vào phòng thí nghiệm AI của MIT vào năm 2003 để tạo ra CSAIL). Fabrot nói rằng giám đốc CSAIL là Daniela Rus thậm chí còn không biết đến sự tồn tại của câu đố khi anh này nói với bà về lời giải.
Câu đố của Rivest về cơ bản xoay quanh việc tìm ra con số thu được từ việc thực hiện phép tính bình phương gần 80 nghìn tỷ lần. Ví dụ, nếu bạn bắt đầu bằng việc tính bình phương của 2, bạn sẽ được 4, sau đó bình phương của 4 để được 16, và lặp lại quá trình này 80 nghìn tỷ lần nữa. Sau đó bạn lấy kết quả thu được và chạy một phương trình toán học sử dụng con số đó và một con số được cho trước trong hướng dẫn giải đố. Phương trình này sẽ cho ra một con số mới có thể được phiên dịch ra thành một cụm từ mang ý nghĩa chúc mừng (Rivest và Fabrot từ chối tiết lộ cụm từ này chính xác là gì, và họ sẽ công bố nó khi mở "viên nang thời gian" vào ngày 15/5 tới).
Mấu chốt của câu đố này là nó đòi hỏi phải thực hiện một chuỗi các phép tính liên tục, có nghĩa là bạn không thể tìm ra câu trả lời nhanh hơn bằng cách sử dụng điện toán song song được. Bạn cần thực hiện quá trình tính bình phương một cách tuần tự, tức phép tính trước phải có kết quả mới tiếp tục thực hiện phép tính tiếp theo - chính vì vậy, sử dụng thêm nhiều máy tính, hoặc giao công việc giải mã này cho một siêu máy tính, cũng không giải quyết được vấn đề gì. Dựa trên định luật Moore và quãng thời gian cần để chạy phép tính bình phương vào năm 1999, Rivest ước tính rằng tính toán ra được câu trả lời cho câu đó phải mất xấp xỉ 35 năm.
Ron Rivest
Fabrot, hiện là một nhà phát triển độc lập, cho biết anh vô tình gặp câu đố này vào năm 2015. Dù Rivest ban đầu tung ra mã của câu đó bằng ngôn ngữ Java, Fabrot nhận ra rằng nó có thể được giải nhanh hơn nếu dùng đến GNU Multiple Precision Arithmetic Library, một phần mềm miễn phí viết bằng ngôn ngữ C chuyên dùng vào việc thực hiện các phép tính số học chính xác. Vậy nên Fabrot đã dành riêng một trong số nhiều nhân CPU trên máy tính để bàn của mình để chạy phép tính bình phương nhằm giải câu đó. Anh cho biết máy tính của mình chạy phép tính 24/7, trừ những khi anh đi du lịch hoặc bị mất điện.
"Trong suốt nhiều năm, tôi không nói với ai về việc đang cố giải câu đố, trừ những người bạn rất thân. Tôi biết tôi có cơ hội, nhưng nếu tôi nói cho mọi người, họ có thể dùng một CPU mạnh mẽ hơn để vượt mặt tôi" - Fabrot nói.